นางสุพรรณมัจฉา

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

นางสุพรรณมัจฉา
ตัวละครใน รามเกียรติ์
เผ่าพันธุ์	ปลา
ตระกูล	ทศกัณฑ์ (บิดา) นางสีดา (พี่น้องร่วมบิดา)
คู่สมรส	หนุมาน
บุตร	มัจฉานุ

นางสุพรรณมัจฉา (ความหมาย: "ปลาทอง") เป็นตัวละครจากวรรณคดีเรื่อง รามเกียรติ์ อันเป็นบุตรของทศกัณฑ์ ที่ต่อมาได้ตกเป็นภรรยาคนหนึ่งของหนุมาน^[1] ทหารเอกของพระราม อันเป็นตัวเอกของวรรณคดีเรื่องดังกล่าว

นางปรากฏตัวครั้งแรกเมื่อครั้งที่พระรามให้หนุมานถมมหาสมุทรข้ามไปยังกรุงลงกา ทศกัณฑ์จึงให้นางสุพรรณมัจฉาและบริวารที่เป็นปลาลอบขนหินถมทะเลดังกล่าวไปทิ้ง หนุมานสงสัยจึงดำลงไปใต้ท้องทะเลจึงพบนางสุพรรณมัจฉา ภายหลังทั้งสองได้ร่วมรักกันและมีบุตรคือ มัจฉานุ ที่ตัวเป็นลิงมีหางเป็นปลา

เช่นเดียวกับนางสีดา ที่มีบิดาเป็นยักษ์ แต่ก็มีรูปโฉมที่สวยงาม แม้นางสุพรรณมัจฉาจะเป็นตัวละครที่มีบทบาทไม่มากนัก แต่ก็เป็นที่กล่าวขานถึงรูปลักษณ์ที่งดงามที่ปรากฏตามจิตรกรรมฝาผนัง จนเป็นหนึ่งในนางในวรรณคดีที่มีชื่อเสียงนางหนึ่ง^[2][3] ทั้งนี้นางสุพรรณมัจฉาปรากฏอยู่ในรามายณะของภูมิภาคอุษาคเนย์บางประเทศเท่านั้น^[4]

เนื้อหา

  [ซ่อน] 

• 1ประวัติ
• 2ความสัมพันธ์กับหนุมาน
• 3ทางศาสนา
• 4อ้างอิง
• 5แหล่งข้อมูลอื่น

ประวัติ[แก้]

นางสุพรรณมัจฉา เป็นบุตรของทศกัณฑ์ กับนางปลา^[5][6][7] ซึ่งเป็นสัตว์เดียรัจฉานแต่ทศกัณฑ์ได้แปลงกายเป็นปลาลงไปสมสู่จนกำเนิดบุตรขึ้นมา^[8] แม้ทศกัณฑ์จะเป็นยักษ์ แต่ในวรรณคดีอนุโลมให้ทศกัณฑ์เป็นมนุษย์^[9] ด้วยเหตุนี้ในงานจิตรกรรมฝาผนังเธอจึงมีรูปลักษณ์ที่ท่อนบนเป็นมนุษย์ส่วนท่อนล่างเป็นปลา^[5] คือกลายเป็น นางเงือก^[9] กระนั้นนางสุพรรณมัจฉาก็มีรูปโฉมที่งดงาม มีผิวกายผ่องพรรณเป็นสีทอง ดังปรากฏความว่า^[7]

แสดงรูปนาเรศ		สุพรรณมัจ ฉาเฮย
ผิวเทียมทองอุบัติ		ผ่องพ้น

ธิดาทศเศียรกษัตริย์		มาตุเรศปลาแฮ
ที่ลักคาบศิลาล้น		สมุทรครั้งถมถนน

ด้วยเหตุนี้นางสุพรรณมัจฉาจึงเป็นพี่น้องร่วมบิดากับนางสีดา^[8] แต่ด้วยความที่นางสุพรรณมัจฉามีท่อนล่างเป็นปลา จึงอาศัยอยู่เพียงแต่ในน้ำในมหาสมุทร มิอาจอยู่ในเวียงวังดังบุตรคนอื่น^[2]

ความสัมพันธ์กับหนุมาน[แก้]

การสังวาสของหนุมานและสุพรรณมัจฉา

ครั้นเมื่อพระราม ได้มอบหมายให้หนุมานและนิลพัทพาพลวานรไปถมมหาสมุทรเพื่อทำถนนไปสู่กรุงลงกา เมื่อทศกัณฑ์ล่วงรู้เข้าจึงสั่งให้สุพรรณมัจฉาและบริวารคือฝูงปลาคาบก้อนหินของฝ่ายพระรามไปทิ้งเสีย ทำให้การถมถนนไม่เป็นผลสำเร็จ^[2] หนุมานจึงเกิดความสงสัย จึงดำลงไปใต้น้ำพบนางสุพรรณมัจฉาและฝูงปลากำลังคาบก้อนหินไปทิ้ง หนุมานโกรธแค้นมากจึงชักตรีออกไปฆ่านางสุพรรณมัจฉา แต่ท้ายที่สุดหนุมานก็เปลี่ยนทัศนคติแปรเป็นความรักต่อนาง^[7] หนุมานจึงเกี้ยวพาราสีและร่วมสังวาสกัน^[6] ดังปรากฏความว่า^[7]

เมื่อนั้น		นวลนางสุพรรณมัจฉา
ได้ร่วมรสรักภิรมยา		กับวายุบุตรวุฒิไกร

อิบแอบแนบชิดพิศวง		งวยงงด้วยความพิศมัย
แสนรักแสนสวาทจะขาดใจ		อรทัยลืมกลัวพระบิดา

ลืมเล่นในท้องชลธาร		ลืมฝูงบริวารมัจฉา
ลืมอายลืมองค์กัลยา		เสน่หาเพิ่มพ้นพันทวี

หลังสิ้นการสังวาส นางสุพรรณมัจฉาก็เลิกก่อกวนการสร้างถนน แต่ก็ทำสำเร็จเปราะหนึ่งเพราะหนุมานก็ต้องเสียเวลามาร่วมเพศกับนางระยะหนึ่ง^[6] ต่อมานางสุพรรณมัจฉาได้ตั้งครรภ์และให้กำเนิดบุตรชื่อ มัจฉานุ^[9][10][11] ที่เป็นลิงแต่มีหางเป็นปลา นางสุพรรณมัจฉาเกรงว่าทศกัณฑ์ผู้บิดาจะล่วงรู้ว่านางได้เสียกับหนุมานแล้ว จึงนำบุตรมาทิ้งไว้ที่ชายหาด ที่ต่อมาไมยราพณ์ได้นำไปเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม^[7]

ทางศาสนา[แก้]

ในอดีตเมื่อถึงช่วงเวลาทอดกฐินจะมีการประดับธง คือ "ธงจระเข้" คู่กับ "ธงนางมัจฉา" เมื่อทอดกฐินเสร็จแล้วก็จะต้องเอาธงนี้ไปปักหน้าวัด เพื่อให้ผู้ที่ผ่านไปมารู้ว่าวัดนี้ได้ทอดกฐินแล้ว ผู้คนก็จะยกมือขึ้นอนุโมทนาในการกุศลกฐินด้วย ด้วยเหตุนี้ธงจระเข้และนางมัจฉาจึงเป็นเครื่องหมายการกฐินที่จำเป็นสมัยก่อน เพราะเวลาแห่สามารถจะรู้ได้ว่าเป็นแห่กฐิน ผิดกว่างานบุญอื่น ๆ^[12]

อ้างอิง[แก้]

1. กระโดดขึ้น↑ S.N. Desai (2005). Hinduism in Thai Life. Popular Prakashan. p. 135. ISBN 978-81-7154-189-8. สืบค้นเมื่อ 2012-07-24.
2. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:2.0 2.1 2.2} "ประวัตินางในวรรณคดี หญิงงามในบทประพันธ์". สนุกดอตคอม. 5 เมษายน 2556. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
3. กระโดดขึ้น↑ "โรงละครอักษรา". Room. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
4. กระโดดขึ้น↑ Satyavrat Sastri (2006). Discovery of Sanskrit Treasures: Epics and Puranas. Yash Publications. p. 77. ISBN 978-81-89537-04-3. สืบค้นเมื่อ 2012-07-24.
5. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:5.0 5.1} "นางสำมนักขา, สุพรรณมัจฉา, นางเบญกาย, นางมณโฑ, สดายุ". SiamNT ฝีมือไทย ภูมิปัญญาไทย. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
6. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:6.0 6.1 6.2} ชานันท์ ยอดหงษ์. "รามเกียรติ์ : sex, ผู้หญิง, รัฐ และ อุษาคเนย์". The Southeast Asian Consortium on Gender, Sexual and Health. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
7. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:7.0 7.1 7.2 7.3 7.4} "สุพรรณมัจฉา (รามเกียรติ์)". My First Brain. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
8. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:8.0 8.1} "ทศกัณฑ์ (รามเกียรติ์)". My First Brain. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
9. ↑ ^{กระโดดขึ้นไป:9.0 9.1 9.2} ดร. ณรงค์ โฉมเฉลา (26 กุมภาพันธ์ 2557). "ลักษณะประหลาดที่น่าสนใจทางพันธุศาสตร์ของตัวละครในวรรณคดีไทย". สมาคมพันธุศาสตร์แห่งประเทศไทย. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
10. กระโดดขึ้น↑ "สุพรรณมัจฉา". รามเกียรติ์. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
11. กระโดดขึ้น↑ "ตัวละครหลักในเรื่องรามเกียรติ์". True ปลูกปัญญา. สืบค้นเมื่อ 26 พฤษภาคม 2557.
12. กระโดดขึ้น↑ ท.เลียงพิบูลย์. "ธง“รูปจระเข้” และ ”รูปนางมัจฉา เกี่ยวข้องกับกฐินอย่างไร". วัดป่าเชิงเลน. สืบค้นเมื่อ 8 มิถุนายน 2557.
13. https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%89%E0%B8%B2